Turystyka, jako wielowymiarowe i dynamiczne zjawisko współczesnej kultury bytowania społeczeństw, znajduje odzwierciedlenie w wielu sferach życia: społecznej, psychologicznej, kulturowej, przestrzennej i ekonomicznej. Dzięki
temu spełnia ona określone funkcje, traktowane jako skutki jej rozwoju dla tych licznych sfer współczesnego życia (W. W. Gaworecki, 1998).
Koncepcje funkcji turystyki jako skutków jej rozwoju wprowadził K. Przecławski, który zauważa, że turystyka może pełnić zarówno funkcje pozytywne jak i negatywne (dysfunkcje). Stwierdza on między innymi, że w stosunku do turysty funkcje pozytywne turystyka spełnia wtedy, gdy (K. Przecławski,1994):
- w zakresie poziomu życia
- zapewnia mu wygodę podróży i pobytu, stwarza warunki dla wypoczynku, rozrywki, poprawy zdrowia,
- w zakresie jakości życia,
- stwarza możliwość uczenia się, kształtuje wrażliwość na piękno oraz pozwala na uczestnictwo w kulturze,
- w zakresie sensu życia – pozwala lepiej poznać świat i siebie, postępować zgodnie z przekonaniami, daje poczucie wolności i jest okazją do refleksji.
W stosunku natomiast do mieszkańców terenów odwiedzanych, turystyka spełni swoją pozytywną funkcję wtedy, kiedy (K. Przecławski, 1994):
- w zakresie poziomu życia – sprzyjać będzie poprawie warunków życia miejscowej ludności oraz przyczyni się do rozwoju gospodarczego odwiedzanej miejscowości,
- w zakresie jakości życia – sprzyjać będzie kształtowaniu prawidłowych relacji międzyludzkich, a także rozwojowi oświaty i kultury,
- w zakresie sensu życia – przyczyni się do prawidłowego procesu socjalizacji młodzieży w miejscowościach odwiedzanych oraz eliminowania zjawisk patologicznych.
Nieco odmienną typologię funkcji turystyki proponuje W. Gaworecki. Wyróżnia on 10 następujących funkcji tej działalności: ekonomiczna, wypoczynkowa, zdrowotna, wychowawcza, kształceniowa, miastotwórcza, edukacji kulturowej, etniczna, polityczna, kształtowania świadomości ekologicznej (W. W. Gaworecki, 1998).
