Zakończenie pracy magisterskiej
Podsumowując poruszone zagadnienia turystyki pielgrzymkowej można wysunąć stwierdzenie, że podlega ona ciągłym modyfikacjom. Istota pielgrzymowania do ośrodków pątniczych pozostaje jednak niezmiennie ta sama. Miejsce święte zawsze będą wskazywać na jednoczenie się z bogiem w modlitwie, drodze krzyżowej. Podążając szlakami pielgrzymkowymi mamy szansę obcowania z przyrodą, która sprzyja refleksji, zadumie i łączeniu się poprzez śpiew, modlitwę. Wizerunek pewnych obiektów jest jednak ruchomy, może się zatem zmieniać w zależności także od pełnienia swych funkcji i dbania o zaplecze dla pielgrzymów. Jedne tracą na swym znaczeniu, nie przyciągają wielu podróżnych, inne konsekwentnie rosną w siłę.
Pielgrzymowanie do Jasnogórskiego Klasztoru Ojców Paulinów wiąże się z przygotowaniem na duży ruch pielgrzymkowy. Wynikają z tego różnorakie utrudnienia:
- ciężko jest tam skupić się na modlitwie,
- kontemplacji,
- uzdrowieniu duszy.
Specyfika tego miejsca jako międzynarodowego centrum pielgrzymkowego niesie ze sobą zatem te negatywnych cechy, będące wynikiem zbyt dużej ekspansji turystycznej. Biorąc pod uwagę oczywiście wysokiej klasy walory tego miejsca nie sposób się dziwić, że Jasa Góra odnotowuje takie zainteresowanie wśród pątników. Aktualnie roczny udział osób odwiedzających to miejsce to ok. 6mln pielgrzymów. W związku z tak dużym zainteresowaniem pątników tym miejscem dokłada się wszelkich starań, aby miejsce miało wysoką rangę także estetyczną i w tym celu wykonywane są inwestycje obejmujące renowację bazyliki. Ciągle trwają także prace nad powiększeniem Bastionu św. Rocha z licznymi, cennymi ekspozycjami.
W sercach wielu Polaków, Jasna Góra jawi się jednak zawsze jako „duchowa” stolica Polski, posiadająca liczne wartości religijne, kulturowe, historyczne czy artystyczne.
Podobnie przedstawia się pielgrzymowanie do Kalwarii Zebrzydowskiej. Znajduje się ona w bliskiej odległości Krakowa i Wadowic, co dodatkowo stanowi walor turystyczny dla tego miejsca. Zaprojektowana kalwaria jest najstarszą w Polsce i słynie szczególnie z odprawianych uroczystości Męki Pańskiej. Ruch turystyczny jest duży, ale nie tak uciążliwy jak w Częstochowie. Plany rozwoju lokalnego gminy Kalwaria obejmują poprawę infrastruktury drogowej, kanalizacyjnej, a także rozbudowę bazy sportowo-rekreacyjnej. Dokłada się wszelkich starań aby obszar ten zwiększył swoją atrakcyjność i prowadzi się w tym celu rozbudowę infrastruktury turystycznej. Rozsławiona jako „papieska kalwaria” ma szansę konkurować z omawianą wcześniej Częstochową.
Góra św. Anny to ośrodek pielgrzymkowy o dużej atrakcyjności turystycznej i licznych walorach przyrodniczych. Ponadto zaplecze turystyczne jest tu bardzo dobrze rozwinięte i oferuje szereg usług. Miejsce to jest przygotowane na odbiór licznych grup podróżnych.
Dwa najmniejsze omawiane ośrodki pielgrzymkowe mające rangę ponadregionalnych, borykają się z problemami finansowymi. Najgorsza sytuacja panuje w Wambierzycach. Bazylika popada w ruinę, a zbierane pomoce finansowe są ciągle nie wystarczające do wyremontowania całego obiektu. W ramach programów renowacyjnych wykonano dotychczas naprawę schodów prowadzących do bazyliki. Oprócz stanu kościoła, niepokojący fakt to bardzo słabo rozwinięta gastronomia, a także brak bazy towarzyszącej zwiększającej atrakcyjność miasteczka.
Bardo Śląskie lata największej świetności ma już za sobą. Stale jednak nie zapomina się tu o kulcie do figurki Matki Bożej Bardzkiej. Położenie w górach, sprzyja ciekawemu rozlokowaniu dróżek kalwaryjskich, a przy tym występują liczne szlaki turystyczne. Warunki do dalszego rozwoju są bardzo obiecujące. Trwają teraz prace renowacyjne monumentalnych organów i wykona zostanie pochylnia dla wózków inwalidzkich.
Na podstawie analizy wyżej wspomnianych obiektów można wyciągnąć następujące komplementarne wnioski:
- Turystyka pielgrzymkowa została silnie zakorzeniona w umysłach Polaków i na pewno będzie cieszyć się jeszcze długie lata takim zainteresowaniem pątników jak dotychczas
- W celu utrzymania trendu zainteresowania tym rodzajem turystyki należy prowadzić prace związane z utrzymaniem technicznym miejsc kultu oraz ciągłego, odpowiedniego zagospodarowania turystycznego i paraturystycznego całej miejscowości
- Należy znaleźć dodatkowe, zewnętrzne źródło finansowania, gdyż brak takiego zaplecza doprowadza do niszczenia wspaniałych obiektów
- Rozwój turystyki pielgrzymkowej w danej miejscowości i regionie wpływa wymiernie na wzrost znaczenia gospodarki turystycznej w tym miejscu.
Gwałtowny rozwój migracji pielgrzymkowych nastąpił niewątpliwie także za sprawą licznych podróży papieża Jana Pawła II. To On nawiedzając ośrodki pątnicze podwyższał ich rangę zapisując tam swą obecność. Wierni często podróżowali za nim, by słuchać głoszonego słowa bożego. Ojciec Święty zawsze zachęcał do podejmowania pielgrzymek i wybrał taką drogę ewangelizacji.
Turystyka jako zjawisko wielopłaszczyznowe, posiadające różnorodność rodzajów; przykładem jest turystyka pielgrzymkowa czy turystyka religijna, podlega ciągłym zmianom związanym z panującymi ogólnymi trendami.
Różnorodność motywacji wpływających na wybór rodzaju turystyki pozwala na istnienie zmian także w tak istotnych i posiadających stare korzenie podróżach, jakimi są pielgrzymki. Podążając z duchem czasu dzisiejszy pielgrzym ma do dyspozycji wiele nowoczesnych urządzeń jak np.: telefon komórkowy, gps, aparat cyfrowy, laptop z Internetem. Zmieniające się urządzenia techniczne, komunikacyjne są jednak tylko ułatwieniem w podróżowaniu, a nie czynnikiem determinującym. Pielgrzymowanie do miejsc świętych pozostaje niezmiennie podróżą do sacrum danego obiektu kultu.