W warunkach wzmożonej konkurencji na rynku turystycznym Sopot stoi przed koniecznością sformułowania długofalowych celów w zakresie wykorzystania dostępnych zasobów (wzmacnianie mocnych i eliminowanie słabych stron) oraz pozyskania środków, które pozwolą na rozwój produktu turystycznego. Budowanie koncepcji rozwoju nie jest możliwe bez sformułowania celów strategicznych, których fundamentalne znaczenie należy upatrywać w określeniu celów długofalowych i możliwości monitorowania ich realizacji.
Określenie celów strategicznych wymaga wstępnego doprecyzowania przesłanek koncepcji kształtowania produktu turystycznego Sopotu. Zawierają:
- Rozwój produktu turystycznego musi być zgodny z Planem Strategicznym Miasta Sopotu, Studium Uwarunkowań i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego Miasta Sopotu, Strategią Rozwoju Województwa Pomorskiego, Strategią Rozwoju Turystyka w województwie pomorskim na lata 2004 – 2013 oraz Program Ochrony Środowiska Województwa Pomorskiego na lata 2003 – 2006 z uwzględnieniem perspektywy na lata 2007-2010;
- Koncepcja tworzenia produktu turystycznego powinna nawiązywać do następujących dokumentów strategicznych Polski: Narodowego Planu Rozwoju Produktu Turystycznego, Narodowej Strategii Rozwoju Produktu Turystycznego w Polsce oraz Strategii Rozwoju Turystyki na lata 2001-2006;
- koncepcja kształtowania produktu turystycznego w Sopocie powinna opierać się na fakcie, że podstawowym czynnikiem determinującym działania w zakresie tożsamości i wizerunku, wielkości i struktury oferty towarów i usług turystycznych jest rynek podstawowy i jego główne segmenty;
- Sopot posiada niezbędny potencjał do rozwoju zróżnicowanego produktu turystycznego;
- Rozwój turystyki w Sopocie powinien być zrównoważony, nie powinien naruszać walorów przyrodniczych i zagrażać kulturowej istocie miasta (napływ turystów nie powinien przekraczać wskaźników chłonności i pojemności turystycznej) ani zakłócać innych funkcji miasta;
- Zarządzanie turystyką i inwestycje w tym obszarze muszą być zgodne z zasadami zrównoważonego rozwoju, przyczyniać się do poprawy jakości wypoczynku oraz jakości życia mieszkańców i gości;
- Rozwój turystyki powinien iść w parze z poprawą i rozwojem infrastruktury turystycznej.
Sopot posiada plan strategiczny od 1996 roku. Obecnie rozpoczął się już proces tworzenia planu marketingu turystycznego i budowania marki, co można uznać za kolejny pozytywny krok w kierunku wypracowania kierunków rozwoju turystyki miasta. Na tym etapie warto ocenić znaczenie turystyki w strategii miasta.
W celu oceny stopnia realizacji zadań strategicznych miasta, sprowadzenie priorytetów, celów i założeń strategii rozwoju miasta w sferę działań i zadań powiatu oraz Strategii Rozwoju Województwa Pomorskiego, 30.03.2001, Sopot . Rada miejska powołała specjalną komisję ds. strategii. Intensywne prace Komisji trwały ponad rok, w wyniku których w czerwcu 2002 roku Rada Miasta Sopotu przyjęła zaktualizowany Plan Strategiczny Miasta Sopotu.
Zgodnie z założeniami planu strategicznego, realizacja celów w nim wyznaczonych została podzielona na odrębne lata: czas wizji ogólnej i misji miasta – do 2045 (50 lat), oraz czas celów strategicznych – do 2012 (10 lat).
Ważnym elementem rozwoju turystyki jest baza żywnościowa i komunikacja. W Sopocie działa 155 restauracji i innych placówek gastronomicznych, 42 bary i 13 stołówek oraz placówki gastronomiczne. Baza gastronomiczna Sopotu nie budzi ogólnych zastrzeżeń, zarówno wśród mieszkańców (2,71% prób), jak i wśród turystów (3,83% prób) oraz gości (4,31%). Zdaniem respondentów nie zmniejsza to atrakcyjności turystycznej miasta. W związku z częstym użytkowaniem i wciąż niewielkim udziałem w strukturze publicznych placówek gastronomicznych (20%), należy rozwinąć grupę fast foodów, z których korzysta ok. 30% mieszkańców i 50% odwiedzających.
Do najważniejszych problemów komunikacyjnych miasta należą: problem tranzytu przez miasto, zatłoczenie istniejącego układu drogowego, ograniczenia ruchu ze względu na status Sopotu jako kurortu, zwiększone bezpieczeństwo ruchu, brak parkingów zbiorowych na centrum miasta, zintegrowany system komunikacji miejskiej w skali aglomeracji, ograniczenie korzystania z samochodów na wycieczki, budowa systemu ścieżek rowerowych. Czynnikiem mocnych stron turystycznego Sopotu jest dostępność komunikacyjna.
Elementem obniżającym atrakcyjność turystyczną miasta są trudności komunikacyjne, częściej wymieniane przez jednodniowych odwiedzających (7,37% wyborów) niż turystów (6,09% wyborów) i to na nie należy zwrócić uwagę w tym zakresie. Podobnie znaczenie dostępności komunikacyjnej w strukturze produktu turystycznego jest znacznie większe dla odwiedzających jednodniowych (14,05% wyboru turystów; 20,84% odwiedzających jednodniowych). Nie ma istotnych różnic w ocenie dostępności komunikacyjnej w analizowanych grupach (średnio 4,07 turystów; 4,02 odwiedzających jednodniowych). Dość wysokie oceny tego elementu produktu turystycznego mogą świadczyć o braku istotnych problemów z dojazdem do miasta.
Zdrowe miasto, w którym zachowane są walory przyrodnicze i krajobrazowe wykorzystywane do rozwoju funkcji uzdrowiskowej w celu poprawy warunków pracy i życia mieszkańców to cel, który można osiągnąć poprzez wspieranie i rozwijanie funkcji uzdrowiskowej poprzez lokalizację w aglomeracji gdańskiej oraz zachowanie cennych ekosystemów Sopotu i okolic Rozwój funkcji sanatoryjno-uzdrowiskowej to przede wszystkim świadczenie usług sanatoryjno-uzdrowiskowych z wykorzystaniem złóż słonej wody, właściwości morza i lasu oraz innych możliwości terapeutycznych. Z kolei dbałość o ekosystem przejawia się w: zarządzaniu terenami zielonymi, czystości wód powierzchniowych zgodnie z obowiązującymi normami, czystości powietrza i poziomie hałasu zgodnie z normami obowiązującymi dla uzdrowisk, ograniczaniu zanieczyszczenia środowiska odpadami oraz poprawie czystość miasta.
Porównując te cele ze stosunkowo niską oceną zwiedzających za czystość środowiska (średnia 3,40) i częstym doborem takich elementów jak: zaniedbanie czystości morza (34,60%), tłok (29,70%), czystość morza. miasta (19, 25%) czy hałasu (16,45%), które obniżają atrakcyjność turystyczną, można powiedzieć, że ekorozwój jest słabym punktem produktu turystycznego Sopotu i wymaga działań w tym zakresie. Dodatkowo wiedzę kupujących można uzupełnić wynikami badań środowiskowych w Sopocie, które wskazują na zanieczyszczenie wody przez paciorkowce kałowe oraz duży rozkwit sinic w lipcu 2001 roku, co spowodowało zamknięcie plaż na tydzień, poważne zanieczyszczenie powietrza w drogi krajowe, przekraczające dopuszczalny poziom hałasu w transporcie.
[1] Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego…, op. cit., s. 127.
[2] Sopot. Plan Strategiczny…, op. cit., s. 8.